Yahudilikte Şabat günü haftanın Cumartesi günüdür. Bu günde Yahudiler çalışmazlar ve dinlenirler. Tevrat’ın yaratılış kitabında Tanrı’nın Dünya’yı yaratmak için 6 gün çalıştığı ve yedinci gün dinlendiği yazar. Yahudilere verilen on emir arasında da Cumartesi günü çalışma yasağı vardır.
Çıkış 20:8-11:……Şabat gününü takdis temek için onu hatırında tut. Altı gün işliyeceksin, ve bütün işini yapacaksın; fakat yedinci gün Allah’ın RABBE şabattır…
Kuran’da Şabat günü
Kuran’da da Şabat günü Sebt günü olarak adlandırılır ve Yahudilere bu çalışma yasağının verildiği açıklanır.
Araf 163: Onlara, deniz kıyısındaki kasabanın durumunu sor. Hani onlar cumartesi günü yasasını çiğneyerek haddi aşıyorlardı. Balıklar SEBT günü ortaya çıkıyor, diğer günler ise gelmiyorlardı. Fasıklıkları* nedeniyle kendilerini bu şekilde sınıyorduk.
Nisa 47: Ey kendilerine kitap verilenler! Bazı yüzlerin azalarını silip, arkaları gibi dümdüz yapmadan veya SEBT yasağını çiğneyenleri lanetlediğimiz gibi sizi de lanetlemeden önce yanınızda bulunanı, doğrulayıcı olarak indirdiğimize iman edin. Zira Allah’ın hükmü mutlaka gerçekleşir.
Yahudilikte Şabat gününde olduğu gibi Arapça’da ve Kuran’da da sebt kelimesi dinlenme anlamına geliyor. Sebt gününe de dinlenme günü dendiği anlaşılıyor. Şu ayetler şabat gününden hariç dinlenme anlamında bu kelimeyi kullanır.
Nebe 9: Uykunuzu dinlenme zamanı yaptık. (Ve cealna nevmekum subata.)
Furkan 47: Sizin için geceyi örtü, uykuyu dinlenme ve gündüzü çalışma zamanı kıldık. (Ve huvellezi ceale lekumul leyle libasen ven nevme subaten ve cealen nehare nuşura.)
Yani kısaca Yahudilikte Şabat günü ve Arapça’da kullanılan şekli ile sebt kelimesi dinlenme demektir.
Babil, Asur ve Akadlarda Sabbatû
Yahudilikte Şabat günü, Babil ve Asur tabletlerinde de sabbatû olarak geçmektedir. Bir Babil tabletinde ayın yedinci, ondördüncü, ondokuzuncu, yirmibirinci ve yirmisekizinci günü sabbatû yani tatil yaptıkları geçmektedir. Asur dilinde sabbatû kelimesinin anlamının “kalp için dinlenme” olduğu belirtilmiştir. Şabat kelimesinin kökeni ilk olarak Akad imparatorluğuna dayanmaktadır. Akad imparatorluğu ise Hz. İbrahim’in yaşadığı ülkedir (İlgili yazı: 273# Nemrud kimdir? İbrahim ve Naram Sin)
Şabat günü Babillilerden mi alındı?
Şimdi gelelim Yahudiler şabat tatilini Babil ve Asurlulardan mı aldı sorusuna.
Yahudilerin yaşadığı coğrafyada şabat günü dinlenme yapılıyordu ise ve Allah Yahudilere de şabat yani dinlenme gününü siz de yapın dediyse bu durumda bir anormallik yok. Yani şabat günü tatil günü demekti ve Allah Yahudilere dedi ki siz de bir gün tatil yapın. Bu durumda evet şabat günü Mezopotamya halklarının kullandığı ve bildiği bir kelime olduğu için Allah bu bildikleri kelimeyi kullanarak onlara on emir içinde şabat tatilini Yahudilerin de yapmasını emretmiştir.
Temsilde hata olmaz, mesela bugün Allah Türkiye’de bulunan azınlık ve etnik kökeni farklı bir topluluğa uyarıcı bir peygamber gönderse ve Türkçe’de kullanılan ve azınlıkların da kullandığı tatil kelimesini kullansa dese ki “Cuma günü siz de tatil yapın”. Sonra aradan 3000 yıl geçse ve arkeologlar Türklerin bu tatil kelimesini kullandığını bulsa sonra da bu azınlığın bu tatil kelimesini Türkçe’den almış olduğunu çıkarsa bu durum Allah’ın ayetine ve emrine zarar verir mi? Hayır vermez. Çünkü Allah Türkçe’de kullanılan ve herkesin haftada haftada bir veya iki gün yaptığı ve bildiği bir kelime olan “haftada bir gün tatil yapın” demiş ve haftada bir gün dinlenmeyi emretmiştir.
Aynı şekilde Allah Yahudilere haftada bir gün şabat yapın demesi de zaten diğer insanların yaptığı bir tatili bilinen kelimesi ile ifade etmesidir. Araplar da bu dinlenme kelimesini sebt olarak bildikleri için Kuran’da da kendi bildikleri kelime ile ifade etmiştir.
Yani şabat gününü Mezopotamya halklarının yapıyor olması Tevrat’a veya Kuran’a aykırı değil.
Altı günde yaratılış ve yedinci gün dinlenme
Fakat Tevrat’taki “Ve Allah yaptığı işi yedinci günde bitirdi; ve yaptığı bütün işten yedinci günde istirahat etti.” ifadesi Tevrat’ın değiştirilmiş metinlerindedir ve Kuran bunu düzeltir.
Kaf 38: Andolsun, gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunanları altı günde yarattık. Bize bir yorgunluk da dokunmadı.
Bu altı günün Dünya’nın altı gününü değil başka bir âlemin altı günü olduğu anlaşılıyor. Bunu detaylı olarak da şu yazılarımızda açıklamıştık:
Bu durumda benim teorime göre Allah tıpkı Müslümanlara bildirdiği gibi Yahudilere de Dünya’nın altı günde yaratıldığını Müteşabih bir ifade ile haber verdi. Yani 6 gün Dünya’nın altı günü değildi fakat Yahudiler Babil sürgününden 50 yıl sonra kaybolan Tevrat’ı akıllarından tekrar yazdıkları zaman Tevrat’ı kendi anladıkları gibi yazdılar. Yani altı gün ifadesini haftanın 6 günü olarak yazdılar ve bir de Kuran’ın düzelttiği Tanrı yedinci günü yorulup dinlendi ifadesini eklediler.
Kuran’da anlatılan altı gün
Kuran ise bu altı gün gerçeğini yineledi, fakat haftanın altı günü demedi. Çünkü başka bir alemin altı günüydü, örneğin evrenin merkezi olan ve ARŞ denilen yerin ya da ALLAH’IN KATI diye Kuran’da bildirilen ve mahiyetinin ne olduğunu bilemeyeceğimiz yerin altı günüydü. Zaten bir ayette orada da zaman olduğu anlatılır.
Hac 47: “Ve Rabbinin katındaki bir gün, sizin saydığınız bin sene gibidir.”
Arapça’da bin sayısı çokluktan kinaye anlamına geldiği için bu sayıyı tam sayı olarak anlamamalıyız. Yani çoook uzun süreler anlamına gelir ve belki milyarlarca seneyi ifade eder. Bu yüzden zamanın göreceli olduğunu bilen ve haber veren bu ayetler bize altı günün başka bir âlemin altı günü olduğunu ve muhtemelen Allah katının altı günü olduğunu anlatıyor.
Bu arada Allah’ın zaman ve mekân üzerinden konuşması evrenimizdeki zamana ve mekâna bağlı olduğunu göstermez. Bunu detaylı olarak da şu yazılarımızda açıklamıştık:
Kısaca; Yahudilikte şabat günü
İnsanlığın beşiği ve medeniyetin doğuş yeri olan Mezopotamya’da halk yedi günlük takvimi bir hafta sayardı. Haftada bir gün dinlenirdi. Allah Yahudilerin de böyle yapmalarını ve dinlenmelerini istedi. Bu dinlenmenin, “Dünya’yı altı günde yarattıktan sonra Tanrı’nın dinlenmesinden kaynaklandığı” fikri Tevrat’a sonradan eklenmiştir. Tanrı altı gün çalıştı yedinci gün dinledi şekline gelen ifade de Kuran tarafından düzeltildiği için bu ifadenin şabat tatilinin kaynağı olarak gösterilmesi de Kuran’a aykırıdır.
Allah’ın Mezopotamya insanları tarafından bilinen ve uygulanan şabat tatilini Yahudilerin de yapmasını istemesi de normaldir.
Ek olarak Yahudilere neden Şabat tatili getirildiğini ve bu yasağa uymayanlara “aşağılık maymunlar olun” denmesinin detaylarını 192# Alllah’ın “aşağılık maymunlar olun” demesi ne anlama gelir? yazımızdan okuyabilirsiniz.
Babil ve Asur’da Sabatû kelimesinin kullanımını için yararlanılan kaynak: Nichols, J. T. (1891). The Origin of the Hebrew Sabbath. The Old and New Testament Student, 12(1), 36-42.
(PDF) Yahudi Kutsal Metinlerinde ve Kur’an’da Şabat
S.S.S.: Yahudilikte Şabat günü
Yahudilikte Şabat günü ne zaman?
Yahudilikte Şabat günü yasakları nelerdir?
Yahudilikte Şabat günü ne yapılır?
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Okuldaki hocalar diyor ki, Bu zamanda herkes haberi olur. Müslüman olmayan cehennem. Ben bile bu hocalardan bu konularda daha zekiyim. Faiz, Müslüman olmayanlar gibi vs. Çok saçma cümleler kuruyorlar. Sizin gibi düzgün anlatan birinj bulmak zor hocam. Evrimi, bu konuyu, Çelişki olmadığını vs. Anlatabilen az kişi var. Allah razı olsun.
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?