Enfal-1. Sana, ganimetlere dair soru sorarlar, de ki: Ganimetler Allah’ın ve Peygamberindir. İnanıyorsanız Allah’tan sakının, aranızdaki münasebetleri düzeltin, Allah’a ve Peygamberine itaat edin.
Enfal-41. Eğer Allah’a ve hakkı batıldan ayıran o günde, iki topluluğun karşılaştığı günde kulumuza indirdiğimize inanıyorsanız, bilin ki, ele geçirdiğiniz ganimetin beşte biri Allah’ın, Peygamber’in ve yakınlarının, yetimlerin, düşkünlerin ve yolcularındır. Allah her şeye Kadir’dir.
Soru: Yukarıdaki ayetlerin birincisinde ganimetler Allah ve Rasulüne ait derken ikincisinde farklı kişilere de aittr deniyor, burada çelişki mi var?
Cevap: Düz meal üzerinden bu konuyu anlamak isterseniz ve Arapça’nın cümleler üzerine yüklediği anlamlar üzerinde de bilginiz yoksa burada bir çelişki olduğunu düşünme yanılgısına düşmeniz normaldir.
Enfal 41’de ganimetin beşte birinin Allah yolunda harcanması, ve düşkünler ve yetimler için ayrıldığı söyleniyor. Gerisi canıyla İslam’ı ve insanları müdafaa eden gazilere ait. Fakat Enfal 1’deki ifade de geçen “Ganimetler Allah ve Rasulüne aittir” ifadesi ise ganimete sahip olmaktan değil onları gazilere dağıtma işinin kime ait olduğundan bahsediyor.
Enfal-1 ayetinin neden indiğini ve bahsettiği konuyu anlamak için tefsirlere başvuralım. Beydavi, Nesefi, Kurtubi, Razi, Elmalılı gibi bütün tefsirlere baktım, hepsinde konu ve ayetin manası şöyle açıklanıyor: Bedir savaşında kazanılan ganimetin paylaşılmasında anlaşmazlık çıkmıştı ve bu durumu çözmek için Enfal-1 ayeti indi ve ayette ganimetlerin paylaştırılmasının Allah ve Rasulüne ait olduğu söylendi. Bu ayet gelince Allah’ın Resulü ganimetleri kısa sürede paylaştırdı. Görüldüğü gibi bu ayet gelince ateistlerin anladığı gibi ganimetler Allah ve Resulüne kalmıyor, tam tersine insanlara paylaştırılıyor.
Buradaki ateistlerin yanlış anlaması Arapçadan Türkçeye birebir çeviri yapılmasından kaynaklanan bir sorun. Yani Arapçadan Türkçeye birebir çevirirseniz evet “Ganimetler Allah ve Rasulüne kalır” diye anlayabilirsiniz. Fakat cümlenin ifade ettiği anlamı kelime anlamından farklı. Bunu Türkçede ki benzer bir kullanımla şöyle anlayabiliriz: Örneğin ailece yıllık tarla mahsulatınızı mesela patatesinizi topladınız ve kardeşler mahsulatın paylaşmasında anlaşmazlığa düştü. Konuyu babaya götürdünüz ve baba dedi ki “Patates (konusu) abinize ait”. Evet orada kardeşler bütün patatesler abinizin diye anlamazlar, patates konusunu abiniz çözecek diye anlıyorlar.
Zaten bu inceliği bilen müfessir Elmalılı Hamdi Yazır’da mealinde kelimeye bağlı kalarak değil anlama bağlı kalarak şöyle meal vermiştir: “Sana ganimetlerin bölüştürülmesini soruyorlar. De ki, ganimetlerin taksimi Allah’a ve Resulüne aittir.”
İkinci olarak da burada ganimet olarak çevrilen enfal kelimesi nefl kelimesinin çoğuludur. Nefl ise bir iş başarana verilen hediyeler demektir. Yani ordu savaşı kazandığı için ganimetler onların hediyesidir, hakkıdır manası var.
Kısaca; Enfal 1 ayeti ile ganimetlerin taksiminin Allah ve Rasulüne ait olduğu söylenmiş, Enfal 41 ayeti ile de ganimetlerin beşte birinin Allah yolunda ve fakirler için kullanılması gerektiğini belirtmiştir. Ayetler arasında ateistlerin anladığı gibi bir çelişki yok.
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Enfal 1 ve Enfal 41 birbirinden bağımsız olabilir mi hocam? Enfal 41’in sadece bedir savaşını değil tüm savaş sonrası ganimetleri kapsadığını düşünüyorum. Ganimetin Allah’a ve Resulüne kalması savaşanların o ganimette hakkının olmayacağı anlamına gelmiyor bu sayede Allah ve Resulü kendi ganimetini hak edenlere paylaştıracaktır gibi bir yorum yapabilir miyiz?
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?