319# Allah’tan başka birtakım putlar ne demektir? – Ankebut 17, Yusuf 76, Zuhruf 45 ve Yunus 37

Soru: Kuran’da Ankebut 17, Yusuf 76, Zuhruf 45 ve Yunus 37 ayetlerinde mantık hatası olduğunu iddia ediyorlar:

Yusuf 76‘da “Her ilim sahibinden daha iyi bir bilen vardır.” buyrulmuş. Diyorlar ki: Allah da ilim sahibidir, o zaman (haşa) Allah’tan daha iyi bilen biri de var.

Zuhruf 45‘te “Rahman’dan başka tapılacak ilah yaratmış mıyız?” deniliyor. Burada iki iddia var: İlki ilah zaten yaratıcı demektir. Yaratıcı ise yaratılamaz o halde mantıksızlık vardır. İkinci olarak haşa Rahman da yaratılmış anlamı çıkıyormuş.

Yunus 37‘de “Bu Kur’an Allah’tan başkasının uydurabileceği bir şey değildir.” buyrulmuş. Yine haşa burada da Kur’an’ı Allah uydurmuş anlamı çıkıyor iddiası var. DİLBİLGİSİ açısından cevap verirseniz sevinirim.

Ankebut 17: “Siz Allah’tan başka birtakım putlara tapıyor, asılsız inançlar uyduruyorsunuz…” Bu ayetlerde mindunillahi evsanen yani Allah’tan başka putlar deniliyor. ateistler buradan haşa Allah’ın da put olduğu anlamı çıkıyor diyorlar. Çünkü mesela Yasin 23’te mindunihi âlihaten yani Ondan başka ilahlar denilince Allah’ın bir ilah olduğu anlaşılıyorsa o zaman Ankebut 17’den de HAŞA Allah’ın put olduğu anlaşılır.

Cevap: Bu soruyu cevaplamak için âlim olmaya gerek yok, orta halli bir mantık kurabilmek yeterli.

Her ilim sahibinin üstünde daha iyi bir bilen vardır – Yusuf 76

Yusuf 76’da ayetin tamamını okumak lazım, cımbızlamak ise Kuran’ı çarpıtmak isteyenlerin işidir.

Yusuf 76: “Bunun üzerine Yusuf, kardeşinin yükünden önce onların yüklerini aramaya başladı. Sonra su kabını kardeşinin yükünden çıkardı. İşte biz Yusuf’a böyle bir plan öğrettik. Yoksa kralın kanunlarına göre kardeşini alıkoyamazdı. Ancak Allah’ın dilemesi başka. Biz dilediğimiz kimsenin derecelerini yükseltiriz. Her ilim sahibinin üstünde daha iyi bir bilen vardır.”

Bu ayet kullardan bahsediyor. Bir önceki cümlede insanların derecelerinin farklı farklı olduğundan bahsediyor. Sonraki ayette de yine insanların ilimde birbirlerinden üstün olabileceği belirtiliyor. En âlim gördüğünüz biri bile bir mesele de en âmi insandan bir şeyler öğrenebilir demektir.

Bazılarına göre ise “her ilim sahibinin üstündeki daha iyi bilen âlim”, Allah’tır. Ayette Yusuf’un Bünyamin’i yanında tutmasının yolunu Allah’ın öğrettiği açıklanıyor. Dolayısıyla insanların ilimleriyle yaptığı her türlü çözümsüz görünen problemi Allah çok kolay çözer ve istediği kullarına çözüm yollarını öğretir. Allah’ın ilmi her ilim sahibinin üstündedir sözü burada çok açıklayıcı duruyor.

Rahman’dan başka tapılacak ilah yaratmış mıyız? – Zuhruf 45

Ayette yaratmak (Haleka) kelimesi yok. Ceale (atamak, kılmak, yapmak) kelimesi var. Yani ayetin meali şöyle:

Zuhruf 45: Senden önce gönderdiğimiz elçilerimizden sor: Biz, Rahman (olan Allah)ın dışında tapılacak birtakım ilahlar kıldık mı (hiç)? (Ali Bulaç meali)

Kısaca ayette diyor ki; Allah’ın (Rahman’ın) dışında taptıklarınızı biz size ilah kılmadık. Siz kendi kendinize ilah kıldınız ve tapıyorsunuz. Ayet gayet açık.

Ayeti anlamak için en azından orta düzey bir mantığımız olması gerekiyor. Web-siteminizin en alt alanında yazdığımız gibi “ateizmin temel prensibi anlamaya çalışmak değil, kulak tıkamaktır. Anlamak isteyenden ateist olmaz”. Aslında çok değil birazcık mantık işletseler sorularının yüzde 90’ının cevaplarını kendi kendilerine bulacaklar.

Bu Kur’an Allah’tan başkasının uydurabileceği bir şey değildir – Yunus 37

Burada ise bir çeviri hatası var. Ayetin Arapçası şöyle:

Ve ma kane hazel kur’anu en yuftera min dunillahi ve lakin tasdikallezi beyne yedeyhi ve tafsilel kitabi la reybe fihi min rabbil alemin.

Ayetin başında diyor ki “Ve ma kane hazel kur’anu en yuftera  – Ve bu Kuran uydurulmuş değildir” sonrasında ise diyorki “ min dunillah – Allah’tan başkasından”. Ayetin başındaki “Ve ma – değildir” lafzı olumsuz ekidir ve sonrasındaki her iki ifadeyi de olumsuz yapıyor. Yani olumsuzluk ekiyle ayet şu manaya geliyor:

“Ve bu Kuran uydurulmuş değildir, Allah’tan başkasından da değildir.”

Veya şu şekilde çevrilebilir:

“Ve bu Kuran uydurulmuş, Allah’tan başkasından değildir.”

Veya şu şekilde çevrilebilir:

“Bu Kuran Allah’tan başkasından gelen bir uydurma değildir.”

İşte ayet bu kadar açıktır.

Yunus 37: “Bu Kur’an, Allah tarafından gelmeyip başkası tarafından uydurulmuş olması asla mümkün değildir.” (Suat Yıldırım meali)

Ankebut 17

Ankebut 17: “Siz Allah’tan başka birtakım putlara tapıyor, asılsız inançlar uyduruyorsunuz. Kuşkusuz Allah’tan başka taptığınız bu şeyler size rızık vermekten âcizdirler. O zaman rızkınızı Allah’ın katında arayınız, O’na kul olunuz, O’na şükrediniz; sonunda O’na döneceksiniz.”

Arapça’da Dunillah, Allah’tan gayrısı demek. Ayetin kelime sırasıyla düz manası şöyle “Ancak, siz tapıyorsunuz, Allah’tan gayrısına, birtakım putlara.” Ayetin anlamı bu ve bir sorun yok. Ama Türkçe kaidelerine uymak için meali düzenlerseniz farklı anlamlara yol açabiliyor. 

Yine de “Allah’tan gayrısından birtakım putlara tapıyorsunuz” meali verilmesinde de bir sorun yok, anlamı gayet açık. Hâşa Allah’a put demiş olmuyorsunuz. Allah’a tapmıyorsunuz bir takım putlara tapıyorsunuz demek olduğunu herkes anlayabiliyor.

Benzer olarak, “Allah’dan başka ona yardım edecek bir topluluğu da yoktu; kendi kendini kurtarıcı da değildi. (kehf 43)” ayetinde de Allah bir topluluktur demek anlamına gelmiyor. Arapça kaideleri ve Türkçe kaideleri birbirinden biraz farklı olduğu için biz meallerimizle karıştırıyoruz ama Arapçada normal ifadeler bunlar.

Sonuç

Bu tür ayetlerde sorun olmaz. Olsaydı sahabeler fark ederdi, bizler değil. Sorun sadece Türkçe’ye çevirirken yetersiz kalmamızdan kaynaklanıyor. Meallerden kaynaklı yanlış anlamalardır bunlar.

 

Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?