65# Dağlar bulutlar gibi hareketli mi yoksa sabit mi?

Soru: Dağlar hareket eder mi yoksa sabit midir? Dağların sürüklenmesi nedir? Neml 88 tektonik hareketlerle mi alakalıdır? Kuranda bir ayette dağların bulutlar gibi hareketli olduğu söylenirken başka ayet meallerinde dağların sabit olduğu söylenmiş. Bunu nasıl açıklarsınız.

Cevap:

Önce dağların bulutlar gibi hareketli olduğu söylenen ayete bakalım.

Bulutlar gibi hareketli dağlar

Neml Suresi, 88: “Dağları görürsün de, onları (yerlerinde) donmuş sanırsın; oysa, onlar bulutun yürümesi gibi yürümektedirler”

Bu ayette dağlar bulutlara benzetiliyor. Nasıl ki bulutlar gökyüzünde sürekli bir devinim halinde ise yeryüzünde de kıtalar ve kıtaların topaklanmış hali olan dağlar da hareket halindedir ve tektonik levhaların magma üzerinde yüzmesi ile dağlar yer değiştirir ve aynı noktada sabit kalmaz. Fakat bu devinim bulutlarınki kadar hızlı olmadığı için kendi ömür süremiz içinde gözlemleyemiyoruz. Fakat bilimin, birkaç yüz milyon yıl önce dağların şimdiki konumlarında olmadığından şüphesi olmadığı gibi, bundan birkaç yüz milyon yıl sonra da yeryüzünün haritasının değişeceğinden ve dağların farklı konumlarda olacağından bir şüphesi yok.

Bulutlar gökyüzünün dağları

Peki, dağlar ile bulutlar arasındaki tek benzerlik hareketleri mi? Hayır. Nasıl ki bütün atmosferde su molekülleri partiküller halinde var ise ve bunların bir araya topaklanmasıyla bulutlar oluşuyor ise aynı şekilde yeryüzündeki toprak parçaları da izostasi etkisiyle bir araya topaklanır ve dağları oluşturur. (Bu izostasi konusunu daha önce “Dağlar yeryüzünü depremlerden mi koruyor” paylaşımımda yazmıştım. O araştırmaya uzun emek verildi ve enfes bilgilere ulaştım. Okumadıysanız tavsiye ederim.)

Dağlar ve bulutlar benzetmesi bir mucize

Şimdi bakalım, nasıl ki yeryüzünün üzerinde su katmanları yer yer topaklanarak bulutları oluşturup sürekli dolaşıyorsa, magmanın üzerinde de toprak katmanı yer yer topaklanarak dağları oluşturup aynı şekilde hareket etmektedir. Aslında bulutları bu açıdan dağlara benzetmek bile olağan üstüdür. Peki, bu güzel ve bilim dolu benzetmeyi Kuran 1450 sene önce nasıl yapabildi?

Dağlar sabit mi?

Enbiya 31: “Yeryüzünde, onları sarsmasın diye, sabit dağlar (revasiye) yarattık ve doğru gidebilsinler diye geniş yollar açtık.”

Gelelim ikinci konuya: Dağlar sabit mi? Enbiya 31 ve Nahl 15 ayetlerinde “revasiye” kelimesi geçmektedir ve bunlara bazı meal yazarları “sabit dağlar” yakıştırması yapmıştır. Oysaki Arapça’da  dağ “cebel”dir. Çoğulu dağlar “cibal”dir. Kur’an’da hem “cebel”(Haşir, 59/21), hem de “cibal”(Amme, 78/7) kelimesi kullanılmıştır.

Dağlar ve revasiye kelimesi

Sözlük anlamı itibariyle “revasiye” kelimesinin anlamı ağır baskılar demektir, Allame Elmalılı Hamdi Yazır da ağır baskılar anlamını vermiştir. Fakat bazı meal yazarları buradaki ağır baskıların dağlar olabileceğini düşünmüş ve insanların anlaması için sabit dağlar olarak yazmışlardır. Üstelik ağır baskı olduğu için sabit dağlar diye çevirmişlerdir. Oysa ayette ne sabit kelimesi vardır ne de dağ kelimesi.

Kuranmeali.org sitesinden meallere baktığımda, örneğin Lokman 10’da revasiye kelimesi için sabit dağlar ifadesini kullananların sayısı 15’tir, sabit dağlar ifadesini kullanmayıp başka şekilde ifade edenlerin sayısı ise 26’dır. Elmalılı Hamdi Yazır dâhil 6 kişi kelimenin gerçek anlamı olan “Ağır baskılar” ifadesini kullanmış, diğerleri ise kelime kökünde olmamasına rağmen “Ulu dağlar, büyük dağlar, metin dağlar” gibi ifadeler kullanmıştır.

Sabit dağlar diye bir ifade yok

Yani Kuran “Sabit dağlar” ifadesini hiçbir yerde kullanmamıştır. Burada ağır baskılardan kast ettiği bir veya birkaç gerçek olabilir. Dağların depremleri azalttığını daha önce 35 nolu yazımızda açıklamıştık. Eğer dağların yerkabuğu üzerine muazzam baskısı olmasa idi yer kabuğunda çok daha fazla depremler olacağı, yer kabuğu kırıkları ve volkan püskürmelerinden dolayı yaşamın mümkün olmayacağı bildirilir.

Yine aynı şekilde okyanuslar da yer kabuğu üzerinde ağır baskılar oluşturarak tektonik hareketleri azaltırlar.

Sonuç olarak

Dağlar bulutlar gibi hareketlidir. Bunun yanında Kuran’da sabit dağlar ifadesi geçmez ve Kuran’ın haber verdiği bu olayların 1450 sene önce bilimle paralel olarak açıklanması ve hiçbir ayetin çelişmemesi ise başlı başına Kuran’ın mucizelerindendir.

Ek olarak: 35# Dağlar depremleri engeller mi? Dağlar yeryüzünü sarsılmaktan mı koruyor? yazımız da ilginizi çekebilir.

 

Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?