Şeytan nedir? Daha önce Kuran’da –KARA DELİKLER– ve SOLUCAN DELİKLERİ başlıklı yazımızda Cehennemin bir kara delik olduğuna dair çok kuvvetli kanıtlarımızı anlatmıştım. O yazıyı okumadıysanız önce ondan başlamanızı tavsiye ederim ki şeytan nedir konulu bu yazıda ne dediğimi daha iyi anlayabilesiniz.
Şeytan nedir konulu bu yazımda Kuran ayetlerinden ve mevcut bilgilerimizden yola çıkarak şeytanların ne olduğunu anlatacağım. Şeytanları oluşturan Nar-ı Semum (Semum ateşi) maddesinin ne olduğundan ve şeytanların insanları nasıl etkilediğinden bahsedeceğim. Birkaç bilimsel makale ise şeytanın yapıldığı Nar-ı semum ateşini anlamamıza yardımcı olacak.
Tarihte şeytan kavramı
Şeytan kelimesi Hz Muhammed’den önce de Araplar arasında bilinen ve kullanılan bir kelimeydi. Örneğin cahiliye döneminde Araplar, kan damarlarını kesmeden hayvan boğazlamayı “Şeytan Yarması” diye nitelendirmişlerdir (Ateş A., 1996). İbranicede de “Satan” kelimesi Şeytan için kullanılır. Arapça ve İbranice aynı dilden evrimleşen (Sami dili) diller olduğu için önemli kelimeleri benzer şekilde muhafaza etmişlerdir. Yani dillerinde çok fazla benzer kelime vardır. Bunlardan biri de bu Şeytan kelimesidir.
Şeytan inanışı çoğu dinde vardır. Yunan, Roma, Maniheizm, Zerdüştlük, Altay ve hatta Akad inançlarında da şeytanın varlığına inanılmaktaydı. Nitekim bu medeniyetlerin cin türü varlıklara inandıkları ve bu varlıklara Yunan geleneğinde “Daimon”, Romalılarda “Genuis”, Maniheizm’de “Aşkalun”, Altay inançlarında “Çor”, Mısır’lılarda “Seth”, Zerdüşt dininde “Ehriman”, Akadlar’da ise “Lamassu” adlarını verdikleri bilinmektedir (Şentürk N., 2015).
Yani Kuran geldiğinde insanlar şeytanlara inanılıyordu fakat bu öğretilerin içine birçok mitolojik hayali öğeler katılmıştı. Kuran ise bunların doğrularını öğretti. Şeytanın ve cinlerin yapısı hakkında sonradan anlaşılacak müteşabih bilgiler verdi.
Şeytan ve cin ayrımı
Öncelikle şeytan derken bu yazıda cinleri ve iblisi kast ediyor olacağım. Çünkü şeytan, kelime manası itibariyle “uzaklaşmak, hayırdan, iyilikten uzak olmak” demektir. Yani kısaca bozan, bozguncu anlamına gelir. Düzenin karşıtı kaostur. İslamiyet’te şeytan ise düzeni bozup kaosa sürükleyen bütün varlıklara denir. Şeytan, Kuran’da bu kelime manasıyla kullanıldığı için sadece cinlere has bir sıfat değildir. İnsanlar da şeytan olabilir:
Enam 112: Ve böylece her peygambere, cin ve insan şeytanlarını düşman kıldık.
Görüldüğü gibi bozguncu, akıl karıştırıcı insanlara da şeytan denmektedir. Yani şeytanlık cinlerle sınırlı bir olgu değildir. O yüzden Kuran’da şeytanlardan bahseden her ayet cinlerden bahsetmiyor olabilir. Bu yazının konusu şeytan nedir sorusunu anlama üzerine olacak. Şeytan nedir derken de özel olarak iblisi ve cinleri kast ediyor olacağız.
Şeytan hangi maddeden yaratıldı?
Kuran’da insanın topraktan yaratıldığı anlatılır. Gerçekten de biz insanoğulları topraktan gelen hammaddeler ile organik yaşam döngüsü içinde yer alan diğer canlılardan bir canlıyız. Toprak bazlı yaşamımız sürekli topraktan gelme ve toprağa gitme şeklinde cereyan ediyor. Topraktan bitkilere geçen atomlar daha sonra bizim vücudumuza dâhil olup bizi oluşturuyor ve biz de ölünce tekrar toprak olup toprağa dönüyoruz. Yani bedenimiz etten kemikten ama onlar da topraktan yapılıyor. Bir elmanın topraktan geldiği halde toprağa benzememesi gibi biz de topraktan geliyoruz fakat toprağa benzemiyoruz.
Kuran’da bildirildiğine göre cinler Nar-ı Semum’dan yani Semum ateşinden yaratılmıştır. Şeytan nedir bakalım.
Hicr 27:
Cinni daha önce “Semum’un ateşinden” yarattık.
(Vel canne halaknahu min kablu min naris semum.)
Dikkatlerden kaçıyor ama Kuran iki farklı ayette Semum’un Cehennem ateşi olduğunu da belirtiyor.
Taha 27:
“Şimdi, Allah, bizi nimetlendirdi ve bizi Semum azabından korudu.”
(Fe mennallahu aleyna ve vekana azabes semum.)
Semum (ateş) ve Hamim (kaynar su?) içindedirler.
(Fi semumin ve hamim.)
Semum ateşi tefsirlerde genellikle dumansız ateş, kavurucu ateş olarak anlatılır ama tam olarak ne manaya geldiğini bilen yok.
Mini kara delikler
Daha önce Kuran’da –KARA DELİKLER– ve SOLUCAN DELİKLERİ başlıklı yazımızda Cehennemin bir kara delik olduğuna dair çok kuvvetli kanıtlarımızı anlatmıştık. O yüzden o yazımızı okuduğunuzu farz ederek anlatmaya devam edeceğim.
Kuran’ın Cehennem ve cinlerin yapıtaşları için aynı kelimeyi (Semum) kullanması ben de “acaba evrenin her yerinde hatta Dünya’mızda dahi mini kara delikler olabilir mi?” sorusunu uyandırdı. Biraz araştırdığımda gördüm ki evet bilim insanları evrenin her yerinde mini (kuantum boyutlarında) kara deliklerin var olduğunu, Dünya’da da var olduğunu hesaplamışlar.
Yaptıkları hesaplara göre bu kara delikler insan ile etkileşime girebilirler fakat atomdan daha küçük boyutları olduğu için (Planck boyutuna yakın) ve olay ufku da atomdan çok daha küçük olduğu için atomları kendine çekse de yutmuyorlar. Fakat elektronların yörüngesini etkileyebilirler.
Bu mini kara delikler henüz gözlenmemiş, deneysel olarak da ispatlanmamış ama hesaplamalar var olduklarını gösteriyor.
Mini kara delikler ilk olarak 1971 yılında Hawking’in hesaplamalarıyla ortaya çıkmıştı. Fakat Hawking bunların kısa ömürlü olduklarını, çünkü Hawking ışıması ile anında yok olacaklarını iddia etmişti. Fakat geldiğimiz noktada artık bilim insanları bu mini kara deliklerin Hawking ışıması yapmadıklarını ve son derece kararlı (stabil) olduklarını düşünüyor.
Aşağıdaki “Mini kara delikler her yerde mi?” başlıklı PBS Space Time videosu İngilizce bilenler için izlemeye değer. Videoda özet olarak mini kara deliklerin evrende ve Dünyamızda bol miktarda olması gerektiği açıklanıyor. Kara deliklerin büyük iken Hawking ışıması yaptığını fakat atomlardan küçük bu mini kara deliklerin son derece kararlı olduğu ve Hawking ışıması yapmadıklarını anlatılıyor. Ayrıca evreni bir arada tutan karanlık maddenin büyük olasılıkla bu mini kara delik parçacıkları olduğunu belirtiyor. Yapılan bir hesaplamaya göre de Dünya’mızda 24 trilyon ton karanlık madde var.
https://www.youtube.com/watch?v=srVKjWn26AQ
Videonun anlattıklarını şuradaki Wikipedia makalesinden de okuyabilirsiniz:
https://en.wikipedia.org/wiki/Micro_black_hole
Cornell Üniversitesi araştırmacıları tarafından yayınlanan aşağıdaki makalede big-bang patlamasından gelen mini kara deliklerin stabil (kararlı) olabilecekleri ve diğer atomları içine çekmeden kendi etraflarında dönmeye hapsedebileceklerini anlatılıyor.
Kaynak: https://arxiv.org/abs/1105.0265
Nar-ı Semum nedir?
Semum’un eski Arapça’da kelime manası nedir diye Ragıb El İsfehani’nin Müfredat sözlüğüne baktım. Kelime manası çok ilginç. Semum dar delik demekmiş. Yani Nar-ı Semum, “dar delik ateşi” demek. Minyatür kara delikleri daha güzel bir kelimeyle anlatabilir miydiniz?
Kara deliklerin de maddenin yanıp içine çökmesiyle oluşan ateşin en yoğun hali olduğunu hatırlayın. Bu mini kara delikler evrenin ilk oluşum aşamalarında maddenin yanıp içine çökmesiyle bol miktarda oluşmuş ve evrene yayılmış. İşte öyle görünüyor ki cinler bu hammaddeden yapılmışlar.
Belli ki eski müfessirler “delik ateş” manasına bir anlam veremediklerinden dolayı ayeti kavurucu ateş, dumansız ateş gibi manalarda aktarmışlar. Çünkü bu da müteşabih bir ayet ve kara delikler bulunmadan anlaşılamayacak bir ayettir (Müteşabih ayetlerin ne demek olduğu için bkz: 75# nolu yazımız)
Cin ne demektir?
Cin kelimesinin anlamı da görünmeyen demektir. Bir ayette de iblis ve kabilesini bizim gözle göremeyeceğimiz ama onların bizi görmekte olduğu belirtilir (Araf 27). Eğer cinlerin hammaddesi, bizim atomlarımızdan daha küçük olan ve kara ateş olan bu mini kara delikler ise cinlerin neden görünmez oldukları da anlaşılır. Çünkü mini kara delikler doğası gereği ışığı yansıtmazlar ve görünmezler. Bilim insanlarının belirttiğine göre de bildiğimiz madde ile de kuvvetli etkileşimler kurmazlar, zayıf etkileşim kurarlar.
Nasıl ki atomlar bizim yapıtaşlarımız ise atomlardan daha küçük olan ve evrenin her yerinde bulunan bu mini kara delikler (kara ateş) cinlerin yapıtaşları olmalı. Cinler bu kuantum parçacıklarından yaratılmış hayat sahibi varlıklar gibi görünüyorlar.
Şeytanların başları
Bir diğer dikkatimi çeken nokta ise Cehennemde olan ve mahiyetini henüz bilmediğimiz Zakkum denilen ağacın tomurcukları şeytanların başlarına benzetiliyor.
Saffat 62-65:
Nasıl, böyle bir konaklanma mı daha hayırlı yoksa zakkum ağacı mı?
Biz onu zalimler için bir fitne (arındırıcı ateş) kıldık.
Şüphesiz o, ‘çılgınca yanan ateşin’ dibinde bitip çıkar.
Onun tomurcukları, şeytanların başları gibidir.
Yani benim anladığım yapısı itibariyle aynı oldukları için (Semum ateşi) benzer yapıları doğuruyorlar. Zakkumun meyvesi, şeytanların kafaları gibi gelişiyor.
Şeytanın gücü nedir?
Kuran’da şeytanların insanların düşünce yapılarını bozmaktan başka bir güçleri olmadığı, insana başka türlü zorlayıcı bir zarar veremeyecekleri açıklanıyor. Onlarca ayete bakarsanız şeytanın beynin bilişsel faaliyetleri üzerine etki eden bir yapısı olduğunu görürsünüz. Şeytan’ın gücü insan bilişini karıştırmak üzerinedir.
- İnsana vesvese verir (Araf 20),
- unutturur (Enam 68, Yusuf 42, Kehf 63, Mücadele 19),
- fakirlik düşüncesiyle korku verir (Bakara 268),
- vaadler verir (Nisa 120, İbrahim 22),
- kuruntulara sürükler (Nisa 119, 120),
- süslü gösterir (Nahl 63),
- insanların arasını bozar (İsra 53),
- kışkırtırlar (Meryem 83, Muminun 97),
- kötü insanların üzerlerine inerler (Şuara 22),
- Fakat şeytanın zorlayıcı gücü yoktur (İbrahim 22, Hac 42, Nahl 99, Nahl 100, İsra 65).
Şeytan bozguncu demektir ve cin şeytanlarının tek yapabildikleri eylem düşüncelerin bozulması, doğrulardan sapıtılmasıdır. Bilim insanları da bu mini kara deliklerin insanla etkileşime girebileceğini, insanın içine girip çıkabileceğini, atomları fiziksel olarak yutmayacaklarını fakat elektronları çekip kendi etrafında spin oluşturabileceklerini belirtiyorlar. İşte bu şekilde beynin impuls iletiminde rol oynayan elektronları etkileyebilirler, impulsu ve doğru düşünmeyi bozabilirler. Bu sayede düşüncenin karışması ve doğru düşünmeden uzaklaştıkça yanlış düşüncelere doğru mantıksız hareketler yaptırabilirler. Nöron impuls iletimini aksatarak unutturabilirler. Yani kısaca bilişsel sistemizin düzgün işlemesini bozarlar.
Ateşten yaratılmış şeytan Cehennemde nasıl azap çeker?
En eski kelamcıların da üzerinde tartıştığı bir konudur bu. Cehennem de ateştir ve cinler de ateşten yaratılmıştır. O halde cinler Cehennemden nasıl azap görürler?
Eğer cinler mini kara delik moleküllerinin birleşmesiyle canlılık kazanmış varlıklarsa ve vücutlarında acı duyacakları bir sistem gelişmişse devasa kara delikler içine atıldıklarında onların vücutlarında da bozulma ve dağılmalar meydana gelecek ve bu durum onlara müthiş acılar verebilir.
Tıpkı bizim topraktan yaratıldığımız halde büyük bir toprak yığını altında kalmamız veya toprağın hammaddesi olan kayalar ile taşlanmamız nasıl canımızı nasıl yakıyorsa Cehennem de cinlerin canını yakabilir ve azap verebilir.
Sonuç olarak; Şeytan nedir?
Şeytan nedir konulu bu yazımızda izlediğimiz metot şöyle idi: Kuran’da cinlerin semum ateşinden yaratıldığı bildiriliyor. Cehennemin de semum ateşinden olduğu belirtiliyor. Daha önce Cehennem yazımızda anlattığımız gibi Cehennem bir kara delik ateşi idi. Kara delikler yanan yıldızların en yoğun halleridir. Semum da zaten kelime manası olarak delik demektir. Cinlerin yaratıldığı belirtilen Nar-ı Semum orjinalinde “delik ateş” demektir. Bilim insanları mini kara deliklerin her yerde yayılmış olduklarını belirtiyor.
Yani evren yaratıldığında bol miktarda yaratılan bu mini kara delikler bir toprak gibi cinlerin yaratılması için hammadde olarak kullanıldılar. Tıpkı insanların toprak yaşamı üzerinden yaratılması gibi cinler de bu mini kara delik hammaddesinden Dünya’da yaratıldılar. İnsan yaratılmadan önce Dünya’da onlar vardı. İnsan yaratıldı fakat onlar yine varlar. Fakat insanlar ile kuvvetli bir etkileşime giremiyorlar, bunun yerine yapılarından dolayı insana çok yaklaştıklarında beyindeki bilişsel sistemlerde bazı karmaşalar yapıp insanın yanlış düşünmesine, karıştırmasına, vesveselenmesine veya unutmasına yol açabiliyorlar.
Şeytan nedir yazınızın doğruluğunu zaman gösterecek, bilimde yeni gelişmeleri bekleyip göreceğiz. Elbette bu mini kara delikler hakkında bilmediğimiz çok şey var. İlerde bir gün teknoloji ilerledikçe bu mini kara delikleri Dünya’mızda tespit edecek aletler gelişirse ve cinler de aletler ile tespit edilebilirse bunların beyin ve düşünce üzerinde ne gibi sonuçlara yol açtığını da görebiliriz. İşte o zaman şeytanın varlığı da somut olarak ispatlanmıştır diyebileceğiz.
- Araf Suresi, 200. ayet: Eğer sana şeytandan yana bir kışkırtma (vesvese veya iğva) gelirse, hemen Allah’a sığın. Çünkü O, işitendir, bilendir.
- Nahl Suresi, 98. ayet: Öyleyse Kur’an okuduğun zaman, kovulmuş şeytandan Allah’a sığın.
- Mü’minun Suresi, 97-98. ayet: Ve de ki: “Rabbim, şeytanın kışkırtmalarından Sana sığınırım. Ve onların benim yanımda bulunmalarından da sana sığınırım Rabbim”
- Fussilet Suresi, 36. ayet: Şayet sana şeytandan bir kışkırtma gelecek olursa, hemen Allah’a sığın. Çünkü O, işitendir, bilendir.
KAYNAKLAR ve İLERİ OKUMA
https://www.universetoday.com/30865/is-everything-made-of-mini-black-holes/
https://arxiv.org/abs/1105.0265
https://phys.org/news/2009-05-mini-black-holes.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Micro_black_hole
https://www.scientificamerican.com/article/does-dark-matter-encircle-earth/
Ateş, A. O. (1996). Kur’ân ve hadislere göre şeytân. Beyan Yayınları.
Şentürk, N. (2015). Hadislere göre şeytan. Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(5), 139-165.
Kaya, R. (2003). Kur’an-ı Kerim’de insan-şeytan ilişkisi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Cilt: 12, Sayı:2, 2003 s. 1-30
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Vav hocam. Bu nasıl bir şey böyle. Ne diyeceğimi bilemedim. Çok iyi ya! Müthiş
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Hocam hangi kaynağa baktıysam semum kelimesinin anlamı “zehirli şey” olarak geçiyor orada bir yanlışlık olmadığına emin misiniz?
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Ragıp El İsfehani’nin Kuran sözlüğünden kaynak verdim. Bu sözlük Kuran indiği zamanda kullanılan kelime manalarını ve kök anlamlarını veriyor. “Zehirli şey” anlamı da var olabilir, belki de sadece bir yorum olabilir ama kelimenin gerçek manası “ince delik” demek. Ekran görüntüsü de verdim yazıda.
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?