Bazı materyalistler, Kuran ayetlerinin kendi indiği zamanındaki olaylardan bahsettiği için veya birkaç tane ayetin peygamberin şahsına ait işlerinden bahsettiği için günümüz insanları için bir anlam ifade etmeyeceğini iddia etmişler. Hemen cevap verelim:
Kuran’ın konuları dört ana maksadı pekiştirir. Allah’ın birliği, Ahiret hayatı, Dünya’da adalet, ve peygamberlik gerçeği. Bunların dördü de, insanlık var oldukça insanlığı düzeltip ıslah eden konular olacaktır.
Kuran ayetleri, geçmiş peygamberlerin yaşadığı bazı olayları örnek gösterdiği gibi Hz. Peygamberin yaşadığı olaylar üzerinden de örnekler verir, böylece bütün insanların kendi paylarına düşen dersleri çıkarmalarını sağlar. Kuran’da geçen herşey tüm zamanlar için birer modeldir. Çünkü kullanılan araçlar değişse de insanlığın psikolojik yapısı değişmiyor.
Kimi insanlar adalet ve iyilik peşinde kimi insanlar ise egoları peşinde koşuyor ve bu uğurda diğer insanları yakmaktan bile çekinmiyorlar. Öyleyse Kuran’da geçen örneklerin ana ruhunu ve vermek istediği mesajı anlamamız gerekmektedir. Örneğin;
Peygamberin şahsını konu edinen birkaç ayet vardır ve onlarda Müslümanlar için büyük dersler vardır. Allah’ın, kendi peygamberinin ailevi hayatında veya sosyal hayatta yaşadığı olumsuzlukların O’nun enerjisini emmesine ve O’nu tüketmesine, dolayısıyla ana görevinin aksamasına elbette ki müsaade etmesi beklenemez. Bu yüzden insanları en üst perdeden yani Kuran sözleriyle uyarır.
Ahzab 53: “Ey iman edenler, Peygamberin evlerine yemeğe davet olunmaksızın, vaktine de bakmaksızın girmeyin…”
Bu ayet, peygamberin ve ondan sonra gelecek din önderlerinin zaten meşakkatli olan hayatlarına bir de bizlerin zorluk ve eziyet çıkarmamamızı öğretir. Genel bir edep dersi verir, nezaket öğretir. Bu ayet sadece bir konuyu açıklamış görünür fakat bu ayeti anlayan bir insan genel nezaketin önemini özümser.
Başka örnek;
Enfal 60: “Onlara (düşmanlarınıza) karşı gücünüzün yettiği kadar kuvvet ve besili atlar hazırlayın…
ayetinden bizim çıkarmamız gereken ders, ülkemizin dış düşmanları için caydırıcı kuvvetler hazırlamaktır. Caydırıcı kuvvet bir zamanda at olur, başka bir zamanda ise uçak veya savaş gemileri olur.
Başka bir örnek, Bakara 282’de ticaret yapacağımız zaman bunun sözlü olarak kalmamasını mutlaka yazılmasını ve yazıyı pekiştirmek üzere iki şahit bulunmasını emreder. Bu ayetten anlamamız gereken ise Allah ticarette yazılı belge ve şahitlik istiyor. Bugün bu işler yazılı mukaveleler, noter anlaşmaları üzerinden gerçekleştiriliyor ki Noter kurumu da Allah’ın istediği şekilde güvenilir şahit önünde yazılı anlaşma yapılması demektir.
Başka örnek;
Kuran’da bir Müslümanı öldürmenin veya yeminini bozmanın Dünya’daki bedeli köle azat etmek veya oruç tutmaktır.
Bu köle azadı, günümüzde bankaların borç batağına düşmüş ve kölesi olmuş, kazandıkları hep bankaya giden birinin bu kölelikten kurtarılması olabilir, böyle bir imkân bulamıyorsa belirtilen gün sayısı kadar oruç tutmakta olabilir. Bu örnekleri çoğaltıp Kuran’ın her ayetinin söylemek istediği ana mesajı anlayabilir ve her devrin kendi şartları için dersler, öğütler alabilirsiniz.
Kuran Allah’ın kanunlarıdır. Size hangi olay karşısında nasıl davranmanız gerektiğini öğretir. Kuran’ın belirttiği olay yoksa belirttiği davranışı da istemez sizden. Örneğin, Kuran’da savaşa girmeğe belli şartlarda izin verilmiştir. Bunlar; inançsızlar tarafından size savaş açılması (Bakara 190), inancınızdan dolayı tecavüz edilmesi (Bakara 193) yeryüzünde fitne-fesat çıkarılması (Bakara 217) olarak bildirilmiştir.
Ve “Dininizden ötürü sizinle savaşmayan, sizi yerinizden, yurdunuzdan etmeyen kâfirlere gelince, Allah sizi, onlara iyilik etmeden, adâlet ve insâf gözetmeden men’etmez. Çünkü Allah âdil olanları sever. (Mümtehine 8)” ayeti ile zararsız olan gayrimüslimlere karşı da iyilik ve adalet yapmanızı ister.
Kuran ayetlerinin geneli ise size Dünya’ya ne için geldiğinizi, nereye gideceğinizi, kimin hakkının nerede başlayıp nerede bittiğini, adaletli olmanız gerektiğini, ahirette hesaba çekileceğinizi hatırlatır. Peygamberlerin başından geçen zorluklardan sonra gelen ferahlıkları anlatarak psikolojik yapınızı kuvvetlendirir ve en ufak bir musibette yıkılmanızı önler.
İnsanlığın psikolojik-ruhsal yapısı genetik olarak aktarıldığı ve asırlar geçmesine rağmen değişmediği için birey ve toplum psikolojisine göre inmiş Kuran’ın verdiği mesajlar da belirli örnekler üzerinden olsa da evrenseldir. Bununla beraber zaten bir öğüdün örnekler üzerinden anlatılması akılda daha kalıcıdır. Eğitim bilimlerinde buna «Örnek Olay Metodu» denir.
Böylece zaman değişse araçlar değişse bile insan psikolojisi hep aynı kalacağından Kuran öğütleri tüm zamanlar içindir.
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
