Neml 18: “Nihayet karınca vadisine geldiklerinde bir dişi karınca dedi ki: “Ey karınca topluluğu, kendi yuvalarınıza girin, Süleyman ve orduları farkında olmaksızın sizi kırıp geçmesin.””
Karıncaların sosyal yapıları bilim insanları arasında hep hayranlık uyandırmış ve bilim aşağıdaki soruların cevaplarını sürekli aramış fakat henüz çok azını çözebilmiştir (1)
- Karıncalar nasıl iletişim kuruyor?
- Karınca tek başına ne yapabilir?
- Karıncalar kendilerini nasıl organize ediyor?
- Sürekli değişen çevreye nasıl uyum sağlıyorlar?
- Böylesine basit bir organizmanın problemleri etkili bir şekilde çözmesi nasıl mümkün olabilir?(1, 2)
Bilim şu anda karıncaların konuşmalarının detaylarını araştırmaktadır. Birçok araştırmacı karıncaların antenlerinden ve karınlarından birçok değişik yapıda feromon salgıladıklarını ve havaya bıraktıkları bu feromonlar sayesinde iletişim kurduklarını tespit etti. (3, 4).(5, 6) Karıncalar havaya veya yere bırakılan bu feromonları antenleri ile okuyup bilgiyi anlamaktadırlar.(4) Eğer herhangi bir feromon sinyaline göre bir talimat almazlarsa tamamen bağımsız hareket etmektedirler. (1, 7)
Örneğin bir karınca kolonisinden bir karınca yiyecek bulursa diğerleri ile feromon diliyle veya tekrarlayan geometrik hareketlerle iletişime geçmekte ve bunun sonucunda karıncalar ince bir hat üzerinde yiyeceğe ulaşmaktadırlar. Aşağıda bu durum görülmektedir.(1)
Karıncaların hareket ve davranışlarını inceleyen çalışmalar, onların grup halindeki hareketlerinin matematiksel olarak belirli bir düzende olduğunu anlamışlar ve bunu birçek araştırmacı formüle etmiştir.(1, 8).(9, 10) Karıncaların sinyal verirken farklı farklı geometriler üzerinde hareket ederek sinyal verdikleri ve diğer karıncaların bunu anlamlandırarak hareket ettiklerini tespit edilmiştir.(4) Çok değişik yapılardaki bu feromonlardan kısa süreli olanlar 20 dakika boyunca karıncaları yönlendirir. Uzun süreli olanlar ise günler boyunca ortamdaki karıncalara yapmaları gereken işi bildirir.(4) Bu feromonlardan yiyecek buldum sinyalini verenler olduğu gibi, tehlikelere karşı uyaran feromonlarda vardır. Örneğin Atta leafcutter gibi bazı karıncalardan elde edilmiştir.(4) Üstelik bu karınca kolonilerinde farklı kast sistemi seviyelerindeki karıncaların farklı alarm düzeyinde feromonlarla uyarım yaptıkları ve en yüksek uyarıyı ana kraliçeden aldıkları tespit edilmiştir. Yukarıda verilen ayetteki karınca da aynı şekilde diğer karıncaları uyarmıştı.
Karınca (Neml) kelimesi Arapça’da cinsiyetsiz bir kelimedir ve karıncanın cinsiyetini belli etmek için ilgili fiili kullanmak zorundasınız (Bkz. Fahreddin Razi Neml 18 tefsiri). Ayetteki karınca bu sözlerini dişi kipiyle söylemiş (Arapça’da Galet kelimesi dişiler için kullanılır) ve böylece dişi olduğu anlatılmıştır. Kraliçe arılar ve işçi arılar ise dişidir.(11) Bugün bilim de bize uyarıcı fenomen (Alarm pheromone) salgılamanın dişi karıncaların işi olduğunu söylüyor. (12) Bu ayet bilim toplumlarına bir delil Kuran’ın bir delilidir. Ve hayvanların dilini bilen Süleyman’ı örnek göstererek insanları araştırmaya ve öğrenmeye teşvik eder. Ayette uyarıcının sözleri dişi kipiyle verilmesine rağmen içeri girin derken udhulû denmiş, yani eril kip kullanılmıştır. Bugün biliniyor ki erkek karıncalar dişi işçi karıncalardan ayrı olarak kanatlıdırlar ve zaman zaman dışarı çıkarlar. (13) Yani dışarıda olan karıncalar sadece dişi karıncalar değildir, iş yapmasalar da erkek karıncalar da dışarıda bulunurlar. Fakat güvenliği sağlamak veya iş yapmak görevleri yoktur. Karınca komünitesinde güvenlikten sorumlu işci (dişi) karıncalar olduğu da yapılan araştırmalarda gösterilmiştir. Yani bilimsel tecrübelere göre erkek karıncaların tehlike gözleme ve uyarm görevleri yoktur. Arap gramerinde eril kullanım kipi ise dişi kipine baskındır. Bu yüzden Kuran’da tüm insanlara verilen emirler eril kiple verilir. Arap gramerinde dişi ve erkeklere birlikte seslenildiği zaman erkek kipiyle seslenilir. Yani ayet karıncanın kendi diliyle olan konuşmasını Arapça olarak çevirdiği zaman Arap gramerine göre tek olan uyarıcı karıncanın konuşmasını dişi cinsiyetiyle belirtmiş ve erkeklerin ve dişilerin bir arada bulunduğu topluluğa ise eril cinsiyet kullanarak tercüme etmiştir.
Yukarıda büyük kanatlı olan kraliçe karınca, orta boy kanatlı olan erkek karınca, kanatsız olan ise dişi karıncadır.
Günümüz bilimsel bulguları Kuran’ın söyledikleri ile aynıdır. Oysa 1400 sene önce insanlar karıncaların birbirlerini tehlikelere karşı uyaran konuşma biçimleri olduğunu bilemezlerdi. Erkek egemen bir toplumda dişi karıncanın bu uyarma görevini üstlendiğini hiç bilemezlerdi. Kimsenin aklına gelmez, gelse bile saçma olur diye böyle bir iddiayı kimse dillendirmezdi. Oysa Kuran, hiç sebep yokken kendinden emin bir şekilde bu uyarıyı dişi karıncanın verdiğini söylüyor. Şimdi hala şüphe içinde olanınız varsa otursun şunu bir düşünsün, sonra önceki paylaştığım “şüphecilik hastalığı” gönderisinde belirttiğim gibi iman etmek için tek bir tane bile kuvvetli delil yeter desin ve imanını tazelesin.
“Allah iman edenlerin velisidir” Bakara 257
“Allah, rızasını arayanları bu kitap (Kur’an) sayesinde selamet/kurtuluş yollarına iletir. Onları kendi izniyle karanlıklardan aydınlığa çıkarır ve doğru yola ulaştırır.” Maide 16
KAYNAKLAR
- ičková MM. Stochastic model of collective behaviour of ants. Master Thesis. 2014.
- Sumpter DJJPTotRSoLBBS. The principles of collective animal behaviour. 2006;361(1465):5-22.
- Suckling DM, Stringer LD, Corn JEJJoce. Argentine ant trail pheromone disruption is mediated by trail concentration. 2011;37(10):1143.
- Jackson DE, Ratnieks FLJCb. Communication in ants. 2006;16(15):R570-R4.
- Dussutour A, Nicolis SC, Shephard G, Beekman M, Sumpter DJJJoEB. The role of multiple pheromones in food recruitment by ants. 2009;212(15):2337-48.
- David Morgan EJPe. Trail pheromones of ants. 2009;34(1):1-17.
- Bicak M. Agent-Based Modelling of Decentralized Ant Behaviour using High Performance Computing: University of Sheffield; 2011.
- Watmough J, Edelstein-Keshet LJJoTB. Modelling the formation of trail networks by foraging ants. 1995;176(3):357-71.
- Edelstein-Keshet LJJoMB. Simple models for trail-following behaviour; trunk trails versus individual foragers. 1994;32(4):303-28.
- Couzin ID, Franks NRJPotRSoLBBS. Self-organized lane formation and optimized traffic flow in army ants. 2003;270(1511):139-46.
- Hammond R, Bruford MW, Bourke AJBE, Sociobiology. A test of reproductive skew models in a field population of a multiple-queen ant. 2006;61(2):265-75.
- Mizunami, M., Yamagata, N., & Nishino, H. (2010). Alarm pheromone processing in the ant brain: an evolutionary perspective. Frontiers in behavioral neuroscience, 4, 28.
- http://www.myrmecos.net/2013/09/09/male-ants-demystified/
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
ALMANCA
82# DAS GESPRÄCH VOM PROPHET SULEYMAN UND DER AMEISE
An – Naml (Die Ameise) 18: Als sie zu einem Tal von Ameisen kamen, sagte eine der weiblichen Ameisen: „Oh ihr Ameisen, geht in eure Unterkünfte damit nicht Suleyman und seine Heerscharen euch zertreten, ohne daß sie es merken.” “
Das soziale Leben der Ameisen faszinierte die WissenschaftlerInnen immer schon. Sie versuchten Antworten auf die unten aufgelisteten Fragen zu finden, was ihnen jedoch zum großen Teil nicht gelang.
• Wie kommunizieren die Ameisen?
• Was kann eine Ameise (allein auf sich selbst gestellt) machen?
• Wie organisieren sich die Ameisen untereinander?
• Wie passen sich die Ameisen an die sich ständig verändernde Umwelt an?
• Wie kann es möglich sein, dass solch ein Organismus seine Probleme effektiv löst? (1, 2)
Die Wissenschaft untersucht gerade die Besonderheiten der Kommunikation bei Ameisen. Es wurde von ForscherInnen festgestellt, dass die Ameisen durch ihre Antennen und Bäuche Pheromone produzieren, diese in die Luft versprühen und durch diesen Weg miteinander kommunizieren (3, 4).(5, 6) Die Ameisen nehmen diese Pheromon-Signale auf und können somit die vermittelte Information verstehen, es kommt also zu einem Nachrichtenaustausch. (4) Wenn sie aber anhand der Signale keinen Auftrag erhalten, verhalten sie sich völlig unabhängig von den anderen. (1, 7)
Wenn, bspw. eine Ameise aus der Ameisenkolonie eine Nahrung aufspürt, nimmt sie durch die Pheromon-Signale Kontakt zu den anderen Mitgliedern der Kolonie auf, demzufolge entwickeln sie Ameisenstraßen, welche durch Duftstoffe (Pheromone) markiert sind. Dies ist unten in der Graphik zu sehen. (1)
Forschungen bezüglich der Bewegung (Aktivität) und des Verhaltens der Ameisen zeigen, dass ihre Bewegungen innerhalb der Gruppe nach bestimmten (mathematischen) Mustern erfolgen. (1, 8).(9, 10)
Es wurde festgestellt, dass die Ameisen während den Bewegungen (für die Signalsendung) unterschiedlichen Geometrien folgen, welche von den anderen Ameisen wahrgenommen und interpretiert werden. (4) Die Pheromone unterscheiden sich in ihrer Struktur, die kurzfristigen Pheromone können die Ameisen für 20 Minuten steuern. Pheromone für einen längeren Zeitraum informieren die Ameisen in der Umgebung tagelang über ihre Aufgaben. (4) Ameisen verwenden Pheromone um den Weg zu Nahrungsquellen zu zeigen, sowie vor Gefahren zu warnen. Diese Informationen wurden durch die Ameisen, wie Atta leafcutter gewonnen. (4) Zudem wurde auch ermittelt, dass die Ameisen in den Ameisenkolonien mit unterschiedlichen Rängen (Kastensystem) Pheromone mit unterschiedlichen Alarmstufen abgeben und das Signal mit der höchsten Alarmstufe von der Königin erhalten. In dem oben genannten Vers warnte die Ameise ebenfalls die anderen Ameisen. Darüber hinaus drückte sich die Ameise in weiblicher Form aus und gab somit bekannt, dass sie ein weibliches Lebewesen ist. Die Wissenschaft erzählt heutzutage genauso, dass die Königin (weibliche Ameise) die Anführerin der Ameisenkolonie ist. (11) Dieser Vers ist im Koran enthalten, damit er als Wunder für die WissenschaftlerInnen dient. Und mit dem Beispiel von Suleyman, welcher die Sprache der Tiere konnte, wurde bezweckt die Menschen zum Forschen und Lernen zu motivieren.
Wissenschaftliche Ergebnisse sind im Einklang mit dem Koran. Es wäre aber nicht denkbar, dass die Menschen vor 1400 Jahren über das Wissen bezüglich der Ameisen verfügten. In einer patriarchischen Gesellschaft würden sie niemals auf die Idee kommen, dass die Anführerin einer Kolonie ein Weib ist und sie die Befehle erteilt. Auch wenn sie daran denken sollten, würde dies niemand explizit äußern. Allerdings teilt der Koran bewusst -ohne einen Grund zu nennen- mit, dass das Befehl von einer weiblichen Ameise erteilt worden ist.
„Allah ist der Freund der Gläubigen (…)” Al – Bakara 257
„Damit leitet Allah jene, die Sein Wohlgefallen suchen, auf den Pfaden des Friedens, und Er führt sie aus den Finsternissen zum Licht nach Seinem Willen und leitet sie auf den geraden Weg.” Al – Maedah 16
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bu mucize ve dişi arı mucizesi Kur’an-ı Kerim’in apaçık bir mucizesidir hocam. Gerçekten ikisi de insanı hayran ve ağzı açık bırakıyor. Sübhanallah.
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?