20# Kutuplarda namaz ve oruç

Soru: Kutuplarda namaz ve oruç vakitlerini Kuran neden bildirmemiştir? 6 ay gece 6 ay gündüzün yaşandığı kutuplarda yaşayan insanlar namaz vaktini nasıl belirleyecektir. Kuran, bu insanlar için bir şey söylemediğine göre buradaki insanların durumunu bilmiyor muydu?

Cevap: ateistlerin Kuran’da açık bulduk diye bilgisi olmayan insanları tuzağa düşürdükleri sorulardan bir tanesi de budur. Bu konuyu iki madde ile cevaplayacağız.

1- Bütün insanlara uyan kurallar üretmek Dünya’nın ve yaşamın gerçekliğine aykırıdır

İnsanlar birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Bir insanı tanımlayacak hiçbir özellik diğer bütün insanların tamamına uygulanamaz. İnsanlar arasındaki bu farklılıktan dolayı bir özelliğiniz insanların çoğunluğuna uyuyorsa o özelliği genelleyebilirsiniz. Örnek olarak, bir ülkenin insanları çay sever dediğimizde istisnasız bütün insanlarının çay sevdiğini kast etmeyiz. Çoğunluk seviyorsa çay seven bir ülke deriz.

Örneğin, işyerinde çay molası saati belirlemeye çalışıyorsunuz. Kalabalık bir işyeri ise herkese uyan bir saat olmayabilir.  O halde çoğunluğa uyan ortak bir saat belirlersiniz. Azınlık ise çoğunluğa uyar. İşyerinde öğle yemeği çıkarırsınız hangi yemeği yaparsanız yapın mutlaka o yemeği sevemeyen birkaç kişi olacaktır. Herkese her an uyamazsınız. Çoğunluğa uyan bir standart belirlersiniz. Kısacası aklınıza gelebilecek hiçbir standart için bütün insanları kapsayacak bir model yoktur. Aynı şekilde Kuran insanlardan bahsettiği zaman her insan bu şartları tamamıyla taşıyacak ve örneğimiz üzerinden konuşursak, Kutuplarda namaz ve oruç bahsini de Dünyada karşılaşılabilecek tüm detaylarla birlikte detaylandırsın diye bir önerme olamaz.

Peki Kuran’daki benzer diğer örnekler neden verilmez de hep Kutuplarda namaz ve oruç örnek verilir?

Örneğin, Kuran’da;

Maide 6: Ey iman edenler, namaza kalktığınız zaman yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın, başlarınızı meshedin ve her iki topuğa kadar ayaklarınızı da.

ayeti, elleri ve kolları olan insanlar için bu şekilde uygulanır, “ellleri ve kolları olmayan”  insanlar ise en kolayına gelen şekilde ayeti tatbik etmeleri beklenir. Kuran elleri kolları olmayan insanları bilmiyormuydu diye kimse sormaz.

Başka örnek

Veya ayakları olmayıp ayağa kalkamayan, dolayısıyla aynı ayette belirtilen “namaza kalkmayı” hiç yapamayan insanları Allah bilmiyor muydu? gibi saçma bir soru kimse sormamıştır. ateistlerin aklına bu güne kadar bu ayetin, elleri olmayanları düşünmemiş olduğu, veya uykusuzluk hastalığını düşünmemiş olduğu gelmiş midir? Cevap; hayır böyle bir komik iddia kimse tarafından dillendirilmemiştir.  Çünkü dediğimiz gibi sunacağınız her standardın dışında kalan insanlar mutlaka olacaktır.

Başka örnek

…mutlaka siz Mescid-i Haram’a güven içinde, saçlarınızı tıraş etmiş, kısaltmış olarak (ve) korkusuzca gireceksiniz… Fetih 27

ayetinde toplum içindeki kılsızlık (alopesi) hastalığına yakalananları veya başındaki bir hastalıktan dolayı traş olamayanları Allah bilmiyor mu diye saçma bir söz söylenir mi?

Başka örnek

…Evlere kapılarından girin…Bakara 189

Kuran bu emri verirken, kapı kilitli olduğu için pencereden girmek zorunda olan insanları bilmiyor muydu?

Daha bu örnek ayetleri artırabiliriz.

Demek ki ayetler bütün topluma iner, fakat yaşamın kanunları gereği her insan her zaman aynı şartları taşıyamayabilir. Bunlardan beklenen ise emri kolayına gelen şekilde yerine getirmesidir. Kutuplarda namaz ve oruç bahsine benzer çok sayıda örnek verilebilir ama uzatmaya gerek yok.

Kuran’da ana konular verilir, her örneğe farklı bir emir inmez

Kuran’ın üslubuna baktığımızda ana hükümleri verir. Hayati önemdeki kanunlardan bahseder. Çok ayrıntısına girmez, bunları da insanların akıllarına havale eder. Nitekim insanlar akıllarıyla bu meseleleri çözmüşler, hatta kutuplarda namaz kılma meselesi ilk müslümanlardan beri üzerinde durulmuş ve “en yakın bilinen bölgenin takvimine göre namaz kılınmalıdır” diye karar vermişlerdir. Kutup dairesinde yaşayan insan sayısı ise insanlığın binde 0.7 lik bir bölümün denk gelmektedir. Orana vurulursa ellleri olmayıp abdestin tam şartlarını sağlayamayan müslümanlardan bile daha azdır. O halde Kuran kutuplarda namaz kılacakları bilmiyor mu yerine elleri olmayan insanları bilmiyor muydu ki abdesti elleri olanlara göre tarif etti demek bile daha mantıklıdır.

Kuran amellerle ilgili emirlerini çok detaylandırmaz ki bu emirlerin şartlarını sağlayamayanlar kendilerine kolay yolu tutabilsinler, mutlak bir zorluk oluşturmaz. Bu yüzden peygamberimiz birşeyi Kuran’da bulamazsanız benim yaptığım gibi yapın, eğer yeni bir mesele olursa kıyas yapın, kıyasla da çözülemezse bir heyet oluşturun ve meseleyi uygun bir şekilde karara bağlayın mealinde sözlerle izlememiz gereken yolu bize öğretmiştir.

Kuran’da yeni karşılaşılan meselelerin şura (toplantı) ile kararlaştırılması talimatı

Yine Kuran’da geçen şura kelimesi de insanların işlerini heyet halinde ortak karara bağlaması demektir.

Şura 38: “Ve onlar ki, Rablerin(in da’vetin)e icâbet ederler ve namazı hakkıyla edâ ederler. Onların işleri ise, aralarında şûrâdır (ortak karar vermek).

Allah bu ayette gösteriyor ki Müslümanlara her şeyin ayrıntısı açıklanmamıştır. Onlar karşılaştıkları yeni meseleleri şura yani bir meclis oluşturarak halledeceklerdir.

Örneğin;

“Deccal yeryüzünde kırk gün kalacaktır. Bu kırk günün bir günü bir yıl gibi, bir günü bir ay gibi, bir günü bir hafta gibi, diğer günleri ise normal günleriniz gibi olacaktır.” deyince ashab, uzun günlerde bir günlük namazın yeterli olup olmadığını sormuşlar, bunun üzerine Hz. Peygamber “Hayır bir günlük namaz yeterli değildir; namaz vakitlerini takdir edersiniz.” buyurmuştur (Müslim, Kitabu’l-Fiten ve Eşrâtu’s-Sâat, 20).

Buradan anlaşılıyor ki bir zaman gelip de günler aşırı uzasa veya kısalsa bir heyetin namaz vakitlerini yeniden belirlemesi gerektiğini peygamber zaten göstermiştir. Çünkü namazın güneşe göre ayarlanması kolaylık olsun diyedir, namazın özü değildir. Bundan dolayı anormal durumlarda namaz vakitleri yeniden düzenlenir. İşte bu yüzden insan ister kutuplarda yaşasın ister Mars’ta yaşasın, ister uzay mekiğinde yaşasın namaz vakitlerini uygun bir şekilde yeniden hesaplaması gerektiğini peygamber zaten bize öğretmiş. Kutuplarda namaz ve oruç gibi ilerde karşılaşılacak tüm meseleler de şura ile halledilir.

2# Kutuplarda 6 ay gece 6 ay gündüz mü oluyor? 

Buraya kadar anlattıklarımız konun özü ve açıklaması idi. Fakat İslam muhaliflerinin sorularında farklı çarpıtmaları da ek olarak göstermek istiyorum. Örneğin kutuplarda 6 ay gündüz 6 ay gece yaşanır diyorlar, bu doğru mudur bakalım.

Kutup dairesinde güneşin batmaması veya doğmaması olguları Dünya’nın güneşin etrafında dolaşırken, eksenin bir beşik gibi bir o yana bir yana doğru yatmasından kaynaklanır. Böylece kuzey kutbunda gündüzlü günler yaşanırken güney kutbunda geceli günler yaşanır ve 6 ay sonra gündüz ve gece kutuplar arasında yer değiştirir. Aşağıdaki şekilde kuzey kutbunun karanlık günlerinde güney kutbunun aydınlık günler yaşadığını görüyorsunuz.

Fakat kutup dairesinin her yerinde 6 ay gece 6 ay gündüz yaşanmaz. Sadece kutupların tam ortasındaki noktada bu olgu yaşanır. Kutup dairesinin kenarlarına doğru geldikçe sürekli güneşin görüldüğü veya hiç görülmediği günlerin sayısı hızla azalır, kutup dairesinin sınırlarında ise senede sadece bir gün güneşin doğmadığı ve batmadığı noktalara rastlanır. Aşağıya kuzey kutup dairesinin resmi eklenmiştir;

Şimdide aşağıda 1 numara ile tam kuzey kutbunun ortasında, 3 numara ile kutup dairesinin kenarına yakın ve 2 numara ile ikisinin orta noktasında olmak üzere üç nokta için kutuplarda bir yılda güneşin doğmama ve batmama sürelerine bakalım.

Görüldüğü gibi 2 ve 3 numaralı bölgelerde yaşayan insanlar için 6 ay güneş doğmama veya batmama durumu söz konusu değildir.

İnsanlığın ne kadarı kutuplarda yaşıyor?

Peki, kutuptaki insanların nerelerde yaşadığının haritasını da sizinle paylaşalım.

Haritadan gördünüz gibi kutuplarda yaşayan toplam 4 milyon 238 bin kişi vardır. Dünya nüfusunun yaklaşık binde 0.7 gibi bir kısmına denk gelir. Yerleşim yerleri ise kutup dairesinin çevreleridir. Ortaları değil. Örneğin Türkiye’den bir kısım akademisyenlerin gidip güneşi gözlemleme çalışması yaptıkları Troms kenti 155.000 nüfusu ile haritada görülmektedir. Görüldüğü gibi çoğu insanın sandığı gibi kutuplarda yaşayanlar 6 ay gece 6 ay gündüz yaşamıyorlar.

Özetle

Kuran nasıl ki eli olmayan insanların nasıl abdest alması gerektiğinden bahsetmemişse aynı şekilde güneşin döngüsünün değiştiği yerlerde ki yani kutuplarda namaz ve oruç şeklini de detaylandırmaz. Bunları insanlar Kuran’ın ana emirlerine göre yeniden düzenlerler. Bu ayrıntılar insanlara bırakılmıştır.

Sosyal medya adreslerimizden bizi takip etmeyi unutmayın.

 

Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?