Kadın

234# Kuran’da evlilik yaşı nedir ve çocuk evliliği var mı?

Kuran’da evlilik yaşı verilmiş midir, çocuk evliliği var mıdır? Talak 4’e göre adet görmeyen yani küçük kızlarla evlenilebilir mi? Kuran’da çocuk evliliği ile ilgili bir ayet var mıdır?

Cevap: Kuran’da evlilik yaşını belirttiği iddia edilen ayete bakalım;

Talak 4: “Hanımlarınızdan adetten kesilmiş olanlar hakkında şüpheye düşerseniz iddetleri (bekleme süreleri) üç aydır; adet görmeyenler de öyledir.”

Bu ayette “adet görmeyenler” deniyor. Bazı meallerde bu ifadenin başına “henüz” kelimesi eklenmiş fakat ayette öyle bir ifade yok. İlk müfessirlere göre bu ifade bir hastalıktan dolayı adet göremeyen kadınlardan bahsediyor, Kuran’da evlilik yaşını gösteren bir ayet değildir.

Kuran’da evlilik yaşı hakkında bazı müfessirlerin yorumu

Kuran’ı sistematik olarak tefsir eden en eski müfessirlerden olan Mücahid (642-723) der ki;

“Bu ayet, gördüğü kan ay başı kanı mıdır, yoksa bir hastalık kanı mıdır bilemeyen, istihâze (hastalık) gören kadın hakkındadır… Eğer o kadının gördüğü kan yaşlılıktan mıdır, yoksa bilinen ay hali kanı mıdır, yoksa istihâza (herhangi bir rahatsızlıktan dolayı gelen) kanı mıdır belli olmadığından dolayı şüphe edecek olursanız, iddet(leri) üç aydır…” (Bkz. Kurtubi tefsiri)

Yine ilk müfessirlerden olan İkrime bu ayet hakkında der ki; Ay hali kanı doğru dürüst bir âdete bağlı olmayan istihâza (hastalık) kanı gören kadının hali de şüpheli hallerdendir. Böyle bir kadın aybaşında bir kaç defa kan görmekle birlikte, bazan bir kaç ayda bir defa kan görür. (Bkz. Kurtubi tefsiri, Taberi tefsiri)

Yine Eşheb emziren kadınların adetlerinin bir seneye kadar geciktiğini ve ayetin herhangi bir nedenden dolayı adetleri geciken kadınlardan bahsettiğini söylemiştir. (Bkz. Kurtubi tefsiri)

Abd b. Humeyd’in Amr b. Dînâr’dan bildirdiğine göre Câbir b. Zeyd âdet görmesi uzamış ve niye uzadığını bilmeyen boşanmış genç kadın hakkında iddetini üç âdet görmekle doldurur” dedi. Tâvus: “Böylesi birinin iddeti üç aydır” dedi. (Ed Durrul Mensur tefsiri)

Zühri ve İbn-i Zeyd ise bu ayet hakkında “Genç yaşta âdetten kesilen kadın ise hamile olup olmadığı ortaya çıkıncaya kadar beklemek zorundadır. Onun iddeti budur.” demişlerdir (Taberi tefsiri)

Yani birçok ilk müfessir bu ayetten Kuran’da evlilik yaşını değil hastalık halini anlıyorlardı.

Mantıksal sebepler, Kuran’da çocuk evliliği olmaz der

Çocukların evliliğinin anlaşılması şu açılardan da ayete uymamaktadır.

1- Öncelikle 3 ay boyunca kadının kocasının evinde beklemesinin bir hikmeti, belki pişman olurlar ve birbirlerine dokunamadıkları bu zaman diliminde pişmanlık duyup tekrar barışırlar diyedir. Diğer bir hikmeti ise kadın hamile ise belli olması içindir. Hamile olmak için de adet olmaya başlamış olmak gereklidir. Yani hiç adet olmaya başlamamış kızlardan bahsettiğini düşünmek ayetin amacına uymamaktadır. O halde yukarıda bahsedilen sahabe ve tabiin müfessirlerinin anladığı ve aktardığı şekliyle “adet olmayanlar” ifadesi bir hastalıktan dolayı adet olması kesilenler veya hastalık kanı gelip te adet olup olmadığı belli olmayanlardır.

2- Dr. Fatih Orum* ayeti Arapça gramer açısından incelediğinde ayetin yine küçüklerden bahsetmediğini şöyle ifade ediyor:

“Arapça’da “lem = لم” edatı dili ve mişli geçmiş zamanın olumsuzu (cahd-i mutlak), “lemmâ = لما” edatı ise şimdiki bitmiş zamanın olumsuzunu (cahd-i müstağrak) ifade etmek için kullanılır. Dolayısıyla “henüz” anlamını “lem” değil “lemmâ” edatı verir. “lemmâ = لما” edatı başına geldiği muzari fiilin zamanını geçmişe, anlamını olumsuza çevirir. Fiilin henüz olmadığı ama olmasının beklendiği anlamını kazandırır. Ayrıca çocuk için “hayız görmedi” ifadesi kullanılmaz. Çünkü zaten hayız görmediği için çocuktur. Bu ifadenin kullanılması için şahsın önce hayız görmeye başlaması sonra da çeşitli sebeplerle hayız görememesi gerekir.”

3- Nisa 6 ayetinde de şöyle buyrulmaktadır:

““Yetimleri, evlenme çağına gelene kadar deneyin; onlarda rüşde erme görürseniz mallarını kendilerine verin; büyüyecekler de geri alacaklar diye onları israf ederek ve tez elden yemeyin.”

Bu ayete göre de evlenme çağı diye bir çağ var ve bu çağ rüşde erme yani aklın başa gelme çağıdır. Kuran’da evlilik yaşı varsa rüşde erme çağı olarak tanımlanmıştır. Rüşd çağı ise mallarını nasıl harcayacaklarını bilecekleri bir olgunluğa ulaşmaları olarak tarif ediliyor bu ayette. O halde ayetten anlaşılan kızların akılları başlarına gelip mallarını nasıl harcayacaklarını bildikleri dönemleri rüşd dönemidir ve bu dönem evlenme çağlarıdır. Buna muhalif olarak bu ayetten küçük yaşlardaki kızlar ifadesini çıkaran kişilerin hükümleri doğru değildir.

Soru: Hz. Muhammed ve Hz. Ömer neden küçük yaşta kızla evlilik yapmıştır? Cevap: Hz. Muhammed küçük yaşta kızla evlenmedi. Çoğu 60 yaşının üzerinde ve Hz. Aişenin yaşı da 17 idi. Bu konuda 20 tane delil var. Sitemde 42 nolu yazıya bakabilirsiniz… Fakat diğer sahabelerin evlendiğini kabul etsek bile bu durum kültürel birşeydir ve Allah’ın emri değildir. Her kültürü kendi değer yargıları içinde değerlendirmek lazım. Yoksa Türkiye’den bakıp “Afrika’nın bazı yerlerindeki kadınlar neden göğüsleri tamamen açık dolaşıyor vay ahlaksızlar” demek doğru bir yargı değildir. Aynı şekilde İsveç’te kızların ortalama bekaret kaybetme yaşı 12’ye inmiş, bizim kültürün değer yargılarıyla onlara da vay ahlaksızlar diyemeyiz. Toplum kültürü denge noktasına kendi gelir ve bu denge noktası bir başkasının denge noktasıyla kıyaslanıp ayıplanamaz.

Sonuç olarak: Kuran’da evlilik yaşı

 

  1. Talak 4 ayetinin “küçük kızları veya çocukları” kast ettiğini düşünmek “hastalıktan dolayı adetleri kesilenleri” kast ettiğini düşünmekten daha zor bir çıkarımdır. Bu yüzden Kuran’da evlilik yaşı bu ayette aranamaz.
  2. Birçok ilk dönem müfessirleri bu ayette Kuran’da evlilik yaşını değil hastalıktan veya emzirmeden dolayı adetleri kesilenleri belirttiğini söylemişler.
  3. Dr. Fatih Orum’un gramer çözümlemesi de bu ayetin çocuklardan bahsetmediğini gösteriyor.
  4. Kuran’da evlilik yaşından bahseden ayet ise kızların evlilik çağı, rüşd çağı olarak yani aklın başa gelip malının kontrolünü sağlayabilecek olgunluğa ulaşma çağı olarak nitelendirilmiştir. Bu sebeplerden dolayı Kuran’da çocuk evliliği ile ilgili açık veya kapalı bir ayet vardır denilemez.

*Orum, F. (2009). Kuran Işığında Küçüklerin Evlendiril (eme) mesi Meselesi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (19), 137-158.

 

Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

Loading spinner

Kurtuluş Berzan

Yazar 1979 doğumludur. Palandöken dağının eteklerinde yaşamaktadır. 20 yıldır dini ve bilimsel kitaplar okumaktadır. 2018 yılının başından beri öğrendiklerini, çözümlemelerini ve yeni araştırmalarını bu sitede yayınlamaktadır. Doktora derecesine sahiptir. Yazılarımızdan alıntı yapma kuralları için tıklayınız.

8 Yorum

  1. Hocam ergenlikte evlenip cocuk yapmak zararlı degil mi?
    Yani healthline da okumuştum. Ergen hamile olmak zararliymis

     

    Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

    Loading spinner

    1. Onu doktorlara sorun, Kuran çocukları evlendirin diye tavsiye veya emir vermiyor.

       

      Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

      Loading spinner

  2. Hocam konu dışı fakat
    Talak 4’te neden İddet süresi verilmiş? Bu ayette anlatılmak istenen nedir? Adetten kesilmiş veya adet görmeyen kadının iddet süresi dolunca mesela ne olacak? Ayeti anlamakta biraz zorlandım yardımcı olursanız sevinirim.

     

    Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

    Loading spinner

    1. Bu ayet gösteriyor ki iddetin tek amacı çocuğun olup olmadığını anlamak değil. örneğin belki pişman olur vaz geçer diye iddet süresince kadını göndermeyi yasaklıyor. Kadını koruyor.

       

      Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

      Loading spinner

  3. Hocam iyi akşamlar. Nisa suresi 23. ayette üvey kızla evlenmenin ancak annesiyle ilişkiye girilmediği taktirde olabileceği söyleniyor?

    Nisa Suresi ﴾23﴿ Anneleriniz, kızlarınız, kız kardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, erkek kardeşin kızları, kız kardeşin kızları, sizi emziren anneleriniz, sütbacılarınız, eşlerinizin anneleri, kendileriyle birleştiğiniz eşlerinizden olup evlerinizde bulunan üvey kızlarınız size haram kılındı. Eğer onlarla birleşmiş değilseniz (nikâh ortadan kalktığında) kızlarını almanızda size bir sakınca yoktur. Kendi sulbünüzden olan oğullarınızın eşleri ve iki kız kardeşi birden almak da size haram kılındı; ancak geçen geçmiştir, Allah çok bağışlayıcı ve esirgeyicidir.

     

    Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

    Loading spinner

    1. Evet doğru, bir kadınla evlenme akti verdin fakat hiç karı-koca olmadan ayrıldıysan, o kişinin kızı sana haram olmuyor. Fakat birlikte karı-koca olmuşsanız artık onun kızı sana haram olur.

       

      Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

      Loading spinner

  4. Selamün aleyküm. Nisa 34e göre malları yöneten erkeklerdir. Kadını geçindirme sorumluluğu erkeğe aittir. Bundan dolayı malları yönetebilme (rüşd) çağı erkekler için bir şartken kadınlar için herhangi bir geçindirme sorumluluğu olmadığından kadını geçindiren erkek olduğundan ve mehirde olası boşanmada kadını bir süre idare etmesi için verildiğinden ayette geçen rüşd çağının kadınlarda araması zorunlu değildir iddasına nasıl cevap vermeliyiz?

     

    Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

    Loading spinner

    1. Ayette böyle bir istisna yok. Rüşde ulaşması şart koşuluyor ayette.

       

      Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

      Loading spinner

Başa dön tuşu