Çelişki yok

248# Enam 151 ‘de çelişki iddiası. Anne babaya iyilik etmek.

Soru: Enam 151 ‘de çelişki mi vardır? Şöyle ki; Kuran, Enam 151 ayetinde haram olan uygulamaları sayacağını belirtiyor, sonra olumsuz olan “yapmayın” şeklindeki cümlelerin içine “ ana babaya iyilik yapın ” emri giriyor. Haramların arasına böyle bir cümle konur mu? Bunun bir gramer hatası olduğunu söylüyorlar. Burada mantıksal bir hata mı vardır?

Cevap: Ayete bakalım;

Enam 151: “De ki: “Gelin size Rabbinizin neleri haram kıldığını okuyayım: O’na hiç bir şeyi ortak koşmayın, anne babaya iyilik edin, yoksulluk endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin. -Sizin de, onların da rızıklarını biz vermekteyiz- Çirkin kötülüklerin açığına ve gizli olanına yaklaşmayın. Hakka dayalı olma dışında, Allah’ın (öldürülmesini) haram kıldığı kimseyi öldürmeyin. İşte bunlarla size tavsiye (emr) etti; umulur ki akıl erdirirsiniz.”

Öncelikle haram kelimesinin kökenini ve o dönemde çağrıştırdığı anlamı bilmek gerekir. Haram kelimesi hürmetli demektir. Yani hürmetli olan, saygı duyulması gereken, dokunulması yasak bölge, aşılmayacak sınır, kırmızı çizgi manalarına gelir. Bir dilden bir dile çevirirken bazı kelimeler tam karşılığını bulmaz ve bunları birkaç kelme ile anlatmanız gerekir. İşte haram kelimesi de böyle bir kelime.

Onun için Kâbe için kullanılan Mescid-i haram kelimesi hürmetli mescit demektir. Mekke için kullanılan belde-i haram sözcüğü ise hürmetli şehir demektir. Eğer haram kelimesini yasak olarak anlarsanız yasak mescid veya yasak şehir anlamına gelmek zorunda kalır ki bunun doğru olmadığını hepimiz biliyoruz. Bu örnekler haram kelimesinin Türkçe’ye yasak olarak çevrilmesinin eksik bir çeviri olduğunu gösteriyor. İşte ayetteki haram kelimesini de mealler üzerinden yasak olarak değerlendirince sanki ayette o zamanın Müslümanlarının fark etmediği ama bizim fark ettiğimiz çok büyük bir hata varmış gibi sanılıyor.

Yani haram kelimesi Rabbinizin emirlerinin aşılması yasak olan bölgesi demektir. Bunların dışına çıkmayın demektir. Böylece “ ana babaya iyilik edin ” emri için de bu kuralın dışına çıkılamayacağını, bu kuralın hürmet edilecek ve zorunlu olarak uyulacak bir kural olduğunu gösterir.

Böylece Enam 151 ayeti bize hürmet etmemiz gereken, çiğnemememiz, aşmamamız gerek birkaç kuralı anlatıyor. Bunlar da;

  • O’na hiç bir şeyi ortak koşmamak
  • Anne babaya iyilik etmek
  • Yoksulluk endişesiyle çocukları öldürmemek
  • Çirkin kötülüklerin açığına ve gizli olanına yaklaşmamaktır
  • Hakka dayalı olma dışında, Allah’ın haram ettiği (hürmet edilmesini istediği, dokunulmaz saydığı) canları öldürme

Yoksa düz bir mantıkla kelimeyi yasak olarak algılayıp “anne babaya iyilik etmek neden yasak olsun” diye düşünmek haram kelimesini anlamamaktır. O ayette anne babaya iyilik etmeyi de hürmet edilmesi gereken çiğnenmemesi gereken bir kural olarak aktarıyor.

Türkçe bir cümle ile bu konuya örnek verelim. Örneğin çocuklarını bahçeye oynamaları için gönderen bir anne şöyle diyor: “Çocuklar, üç tane çiğnenmemesi gereken saygı duyulmasını istediğim kuralımız var, bunları aşmayacaksınız: 1) Çitlere dokunmayacaksınız, 2) Bitkileri koparmayacaksınız, 3) Büyüklerinize saygılı olacaksınız.

Görüldüğü gibi bu ifadede iki negatif cümlenin yanında bir de pozitif cümle gelmiştir ve bunları aşmak yasaktır. Fakat ortada herhangi anlamsal bir yanlış bulunmamaktadır. Dolayısıyla haram kelimesini iyi anlarsanız Enam 151 ayetinde çelişki olmadığını da görürsünüz.

Enam 151 çelişki

 

Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

Loading spinner

Kurtuluş Berzan

Yazar 1979 doğumludur. Palandöken dağının eteklerinde yaşamaktadır. 20 yıldır dini ve bilimsel kitaplar okumaktadır. 2018 yılının başından beri öğrendiklerini, çözümlemelerini ve yeni araştırmalarını bu sitede yayınlamaktadır. Doktora derecesine sahiptir. Yazılarımızdan alıntı yapma kuralları için tıklayınız.

Bir Yorum

  1. Eğer öyle bir durum olsaydı haram kıldıdan sonra Allah zaten ona şirk koşun, çocuklarınızı öldürün derdi. Asıl mantık hatası o zaman başlardı.

     

    Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?

    Loading spinner

Başa dön tuşu